Cấu tạo phoi ở tiện

1.Tổng quan

Trong sự cấu thành phoi trước tiên vật liệu bị dồn nén mạnh lúc mũi dao cắt ấn vào chi tiết (Hình 1).

Sau khi vượt qua giới hạn đàn hồi vật liệu gia công bị biến dạng dẻo dẫn đến phoi vỡ vụn ở vùng cắt. Do nhiệt độ lúc cắt và sức ép cao làm cho mảnh vụn phoi hàn dính với nhau và trượt qua mặt trước.
2.Các loại phoi
Người ta phân biệt cơ bản ba loại phoi: phoi vụn, phoi xếp và phoi dây (Hình 2).

Phoi vụn phát sinh lúc tiện với nguyên liệu giòn, thí dụ như gang đúc, hợp kim đồng-kẽm và gang cứng. Góc mũi dao nhỏ và tốc độ cắt thấp cũng thuận lợi cho sự hình thành phoi vụn. Từng mảnh phoi ở vật liệu bị kéo đứt ra, qua đó hình thành bề mặt chi tiết thô.Phoi xếp tạo thành khi tiện các vật liệu dai, thí dụ như thép có độ bền kéo trung bình, với góc tạo phoi trung bình và tốc độ cắt thấp. Các phoi dạng tấm tách ra hàn dính lại với nhau một phần trong vùng cắt. Phoi xếp thường tạo thành phoi cuộn ngắn Phoi dây (phoi liên tục) phát sinh khi gia công tiện với vật liệu biến dạng dẻo tốt, đặc biệt là khi được chọn tốc độ cắt cao và góc tạo phoi lớn. Do quá trình cắt tiến hành đều đặn và không có lực cắt biến động lớn vì thế thường đạt độ bóng bề mặt cao.Để sản xuất chi tiết có độ bóng bề mặt tốt, lúc tiện phải cố gắng đạt được cấu tạo của phoi dây. Các dạng phoi Qua sự chọn lựa điều kiện gia công thích hợp có thể tạo ra được các dạng phoi thuận lợi (Hình 3).

Phoi dài đưa đến một khối lượng phoi lớn khó dẫn thoát khỏi không gian làm việc của máy. Nó làm cản trở dụng cụ và có thể dẫn đến việc làm hỏng độ bóng bề mặt của chi tiết. Ngoài ra phoi sắc làm tăng nguy cơ bị thương. Phoi quá ngắn tạo nguy cơ làm cho bộ lọc bôi trơn làm nguội bị bít. Khi tiện phải cố gắng đạt được phoi cuộn ngắn hoặc phoi xoắn ốc ngắn. Việc sử dụng vật liệu bằng hợp kim sẽ làm tăng lên lượng phoi vỡ, thí dụ như qua thành phần kẽm cao ở hợp kim đồng kẽm Cu-Zn hay cho thêm phần phốt pho vào thép da láng (thép tự động). Qua thay đổi dạng hình học của dao tiện có thể tạo ra các phoi ngắn vỡ. Phoi nên gọn nhỏ và có khả năng cuộn.
3.Bậc dẫn phoi và đồ thị hình dạng phoi
Dao tiện có bậc dẫn phoi tạo ra hình dạng phoi thuận lợi (Hình 1).

Đồ thị hình dạng phoi cho thấy phạm vi ứng dụng của mảnh cắt với bậc dẫn hướng được thiêu kết để nhằm đạt được hình dạng phoi thuận lợi hơn (Hình 2).

Mảnh mũi dao tiện tinh cũng tạo ra phoi thuận lợi ở chiều sâu cắt nhỏ và bước dẫn tiến nhỏ. Với mảnh mũi dao tiện thô để tạo ra hình dạng phoi thuận lợi hơn thì cần thiết phải có chiều sâu cắt và những bước dẫn tiến lớn hơn.