1.Khái niệm
Khoét là phương pháp khoan để tạo tiết diện bề mặt hoặc bề mặt hình côn (hình nón) trên các lỗ đã khoan sẵn. Người ta phân biệt:
Khoét phẳng, | thí dụ như mặt tựa đầu bù long sáu cạnh. |
Khoét phẳng sâu, thí dụ như khoét sâu lỗ hình trụ cho đầu | |
một bù long hình trụ thí dụ như lỗ côn cho vít đầu lã. | Khoét định hình, |
2. Quá trình khoét (lã)
Dụng cụ khoét so với mũi khoan có một góc thoát nhỏ và một bề mặt thoát sau lớn hơn. Qua đó lưỡi khoét tựa trên bề mặt cắt và ngăn ngừa dấu dợn sóng. Tốc độ cắt ở khoét nên được chọn bằng hay lớn hơn ở khoan. Bước dẫn tiến có thể nhỏ hơn 50 % so với khoan.
3. Dụng cụ khoét
Lưỡi khoét phẳng (mặt đầu) sử dụng để khoét mặt đầu và khoét sâu mặt phẳng (Hình 1, Trang 122).
Lưỡi khoét côn để khoét định hình cho vít lã và đinh tán đầu lã và để vuốt ba via lỗ khoan (Hình 1). Góc đỉnh (nhọn) được chuẩn hóa, thí dụ như 600 cho vuốt ba via, 750 cho đầu đinh tán, 900 cho vít đầu lã và 1200 cho đinh tán thép lá. Lưỡi khoét côn và lưỡi khoét phẳng có chốt định hướng và chốt định hướng thay thế được (Hình 2).
Chốt định hướng dẫn dụng cụ trong lỗ khoan đã khoan trước. Chốt định hướng thay thế được khiến việc gia công dễ dàng vì không phải mài lại lưỡi khoét và có thể sử dụng cho nhiều đường kính lỗ khoan khác nhau. Với dụng cụ khoét bậc có thể thực hiện nhiều lỗ khoét với một công đoạn. Trong phạm vi vị trí tựa và mặt tựa bù long, điều cầnthiết là phải lã phẳng song song hay lã phẳng sâu trong phạm
vi ở trong. Gia công khoét ngược có thể sử dụng lưỡi khoét ngược (Hình 3).
Ở dụng cụ khoét với chỗ cố định cho mảnh cắt ghép chặt, dụng cụ khoét này được đẩy xa hơn ra ngoài tâm của lỗ khoan để có thể chạy với đường kính lớn nhất vào trong lỗ khoan. Dụng cụ khoét được chế tạo bằng thép gió cũng như hợp kim cứng hoặc trang bị với mảnh cắt hợp kim cứng hay mảnh cắt hợp kim trở mặt.
4.Các biện pháp giải quyết vấn đề xảy ra ở khoét
Biện pháp cho vấn đề xảy ra ở khoét là cần thiết, khi đặc tính chất lượng không đạt (Bảng 1).
Thí dụ như là lỗ khoét không tròn, bởi trục chính có độ rơ dọc trục và xuyên tâm hay lưỡi khoét mài sai. Tâm lỗ khoan và lỗ khoét không đồng tâm, như vậy là chốt định hướng ở lưỡi khoét quá nhỏ hay lỗ khoan trước quá lớn.